Mooi hoor, onderzoek. Maar wat kunnen we ermee?

Als professionals willen we beter profiteren van onderzoek dat gedaan wordt binnen het sociaal domein. Daarom ontwikkelt SAM samen met Stichting Beroepseer eisen waar onderzoeksresultaten aan moeten voldoen, zodat we er ook echt iets mee kunnen in de uitvoering.

Als SAM zijn we al langere tijd bezig met de aansluiting tussen wetenschap en praktijk. We hebben bijvoorbeeld Vraagtafels ontwikkeld, waar professionals en onderzoekers letterlijk samen aan tafel zitten. Nu pakken we door: we ontwikkelen een ‘afwegings- en kwaliteitskader’ voor onderzoeksresultaten. Zodat onderzoeksresultaten werkelijk landen in onze dagelijks praktijk. Sterker nog: zodat de praktijk vanaf het begin bij onderzoek betrokken is.

Complex werkveld
Het werkveld van uitvoerende publieke professionals is complex. Ze staan midden in een spanningsveld van wetgeving, lokaal beleid, ambtelijke organisaties, maatschappelijke partners en burgers met uiteenlopende en veelal complexe problematiek. Het is een verantwoordelijke taak waarin ze moeilijke afwegingen moeten maken, professionele dilemma’s tegenkomen en moeten durven vertrouwen op hun eigen professionele kompas.

De resultaten van onderzoek kunnen voor deze professionals een belangrijke hulp zijn in het werk. Daarvoor is het belangrijk dat het wetenschappelijk onderzoek aansluit bij de dagelijkse praktijk van de professional. Alleen dan creëert het onderzoek waarde en kan het professionals concrete handvaten bieden. Daarbij gaat het niet alleen om de inhoud van het onderzoek, maar ook over de implementatie van de resultaten. Het ‘landen’ van onderzoeksresultaten is meer dan ‘het op de hoogte brengen van de professional’.

Eerst: ‘Vakkundig aan het werk’
Sinds 2015 bestaat het ZonMw kennisprogramma ‘Vakkundig aan het Werk’. Het onderzoek in dit programma heeft tot doel om het vakmanschap van uitvoerende publieke professionals bij met name gemeenten te verstevigen en onderhouden. Na de uitvoering van de eerste onderzoeken in het kader van dit programma blijkt dat het geen vanzelfsprekendheid is om kennis uit wetenschappelijk onderzoek te laten landen in de werkpraktijk van uitvoerende professionals.

Toen: Vraagtafels
In 2022 zijn daarom ‘Vraagtafels’ ontwikkeld met als doel een brug te slaan tussen wetenschap en professionele praktijk. Tijdens de vraagtafels kwam naar voren dat er een afwegings- en kwaliteitskader nodig is waarin duidelijk wordt waar onderzoeksresultaten aan moeten voldoen, willen ze daadwerkelijk bijdragen aan vakmanschap in de praktijk. Door middel van een dergelijk kader kan de maatschappelijke relevantie van de onderzoeksresultaten toenemen.

Nu: een kwaliteitskader
Het doel van het project is om een kwaliteits- en afwegingskader te ontwerpen voor wetenschappelijk onderzoek naar uitvoerende publieke professionals. Dit kader moet ervoor zorgen dat wetenschappelijk onderzoek goed aansluit bij de praktijk van de professional. Het kader zal bestaan uit een verzameling aandachtspunten waar onderzoek naar uitvoerende publieke professionals aan moet voldoen. Deze aandachtspunten dienen niet alleen ter beoordeling van de onderzoeksvoorstellen, maar vooral om onderzoekers te helpen om hun onderzoek aan te laten sluiten bij de werkpraktijk.

Alle goeie dingen in drieën
Het plan is om dat kwaliteitskader in drie belangrijke hoofdonderdelen te verdelen: de opstart van een onderzoek (1), de uitvoering van een onderzoek (2) en de verspreiding van de onderzoeksresultaten (3). Om impact te genereren is het belangrijk om als onderzoeker actief aan de slag te gaan met de vertaling naar de praktijk. Daarbij valt te denken aan nabesprekingen en evaluaties met de praktijk, concrete instrumenten om de resultaten te laten landen en het aanbieden van handzame samenvattingen.

Extra: paper en infographic voor onderzoekers
Naast het ontwikkelen van het kwaliteits- en afwegingskader schrijft Stichting Beroepseer een paper over het werk van uitvoerende publieke professionals. Het paper dient om onderzoekers op een toegankelijke manier kennis te laten maken met het karakter van het werk van uitvoerende publieke professionals. Het beoogde effect is dat onderzoekers en hun werkzaamheden met de opgedane kennis beter aansluiten bij de professionele praktijk.

Tot slot wordt een infographic ontwikkeld waarin de belangrijkste punten uit het afwegings- en kwaliteitskader zijn weergegeven. Deze infographic is toegankelijk en makkelijk deelbaar en helpt onderzoekers om de belangrijke punten uit het kader scherp voor ogen te houden. Dit voorkomt dat het kader gedurende de looptijd van onderzoeken naar de achtergrond verdwijnt.

De samenwerkende partijen

• Stichting Beroepseer is een kennisinstituut op het gebied van professionaliteit in de publieke sector. Zie: www.beroepseer.nl
• SAM is de beroepsvereniging voor uitvoerders in het publieke sociaal domein. Zie: www.sam.nl
• ZonMw stimuleert gezondheidsonderzoek en zorginnovatie. Zie: www.zonmw.nl

Relevante publicatie
In 2021 verscheen het boek De SAM-professional als gezagsdrager van Stichting Beroepseer. Dit boek beschrijft hoe uitvoerende publieke professionals werken op het grensvlak tussen overheid en burger.

Ze zijn verantwoordelijk voor het ondersteunen van mensen én het uitvoeren van wetten. Beroepsvereniging SAM liet onderzoek doen naar de manier waarop zij omgaan met hun verantwoordelijkheid en hun gezag. Zie: De SAM-professional als gezagsdrager. Onderzoek naar beroepseer in het publiek sociaal domein - Stichting Beroepseer