“Echt dichtbij zijn, ook buiten kantoortijden”

In Almere worden mooie resultaten geboekt met een ontwikkeltraject voor vrouwen met een niet-westerse migratieachtergrond. De aanpak, die hen helpt te participeren in de samenleving, is al uitgebreid bejubeld in vakbladen. Dus wilden wij weten wat het vraagt van de direct betrokken professionals. Misschien wel het belangrijkste punt: dat je echt dichtbij bent, ook buiten kantoortijden.

Foto: kunstwerk van een van de deelnemers, namens de hele groep aangeboden aan de projectleiders, als blijk van dank en waardering

Volgens Nadia Reingoud, klantmanager van dit project namens Gemeente Almere, is dat inderdaad het belangrijkste: dat je een goede band opbouwt met deze vrouwen. “Ze zitten meestal thuis. Ze hebben een afstand tot de arbeidsmarkt, maar ook tot de overheid. De uitdaging is dus dat ze zich vertrouwd gaan voelen bij jou. Het is belangrijk dat ze niet denken: wat wil jij van mij? Wat wil de gemeente? Maar echt: wie ben ik, wat wil ik? Ze zijn niet gewend daarover na te denken, dus dat krijg je niet zomaar voor elkaar.”

Twee keer per week
Hoe krijgen Nadia en collega Marianne Akker dat dan wél voor elkaar? Marianne Akker is vanuit Randstad betrokken. Ze heeft veel ervaring met doelgroepen die het moeilijker hebben op de arbeidsmarkt, zoals statushouders en mensen met een arbeidsbeperking. “Je moet elkaar in elk geval veel zien. Twintig weken lang komt de groep twee keer per week bij elkaar. En je hebt nog intensief contact met hen daarnaast. We kijken met elke vrouw naar alle leefgebieden: thuis, gezondheid, financiën, en vooral: wat zijn haar dromen?” Nadia en Marianne zijn fulltime bij dit project betrokken.

Bang voor honden
Nadia legt uit dat deze vrouwen in eerste instantie proberen te doen wat ze denken dat je van hen verwacht. “Ze komen niet voor zichzelf op. Een schrijnend voorbeeld is de vrouw die heel bang is voor honden en op haar leerwerkplek steeds met honden in contact kwam. Ze durfde dat niet tegen ons te zeggen. Toen ze echt niet meer kon, kwam het eruit.”

“Ze durfde dat niet tegen ons te zeggen”

“Ze dacht dat ze een boete zou krijgen, of dat wij zouden denken dat ze een smoes verzon om niet te hoeven werken. Uiteindelijk hebben we over die angst gesproken en is ze via de huisarts naar een psycholoog gegaan. Omdat wij zo dichtbij bleven, is het zo gelopen en is die angst straks hopelijk minder.”

Helderheid
Het doel van het project is de vrouwen helpen stappen te zeten op de participatieladder. Nadia: “We hebben vrouwen uit ons klantenbestand benaderd. Niet met een brief, maar gebeld en over het project verteld. Ze krijgen tijdens zo’n gesprek het gevoel dat ze echt zelf kunnen kiezen. Er zijn ook mensen die nee hebben gezegd. Dat mag ook. Je moet helderheid geven en de keuze bij hen laten.” “En als ze eenmaal in het traject zitten benadrukken we steeds dat werk niet het doel is,” vult Marianne aan. “Sommigen van jullie gaan werken, zeggen we dan, en anderen niet. We gaan met elk van jullie apart zitten en afspraken maken. We gaan bij bedrijven op bezoek en zeggen dan: je hoeft hier niet te gaan werken, maar we kijken wel even binnen.”

OV-app
Marianne: “Die tijd die je samen doorbrengt, de frequentie waarmee ze elkaar en ons zien, zijn succesfactoren. Maar het gaat ook om het zetten van kleine stapjes die hen uitdagen. Ze krijgen bijvoorbeeld het adres van een bedrijf, maar ze moeten er zelf komen. Dan merken we: wie is er handig in het uitzoeken van de OV-app. Wie regelt dat een echtgenoot haar brengt. Wie neemt het voortouw: je kunt met mij meerijden.”

“We denken mee over kinderopvang”

“Je merkt gaandeweg ook hoe het thuis is geregeld,” vertelt Nadia. “Als ze niet naar ons komt, maar bij haar zieke kind blijft terwijl haar man ook thuis is. We houden trouwens sowieso rekening met de schooltijden, maar als er echt een opleiding of (vrijwilligers)werk in beeld komt, dan denken we bijvoorbeeld mee over kinderopvang.”

Fulltime
Marianne: “Je doet dit er niet even bij. Als gemeente moet je hier iemand voltijd voor vrij maken. Iemand die echt beschikbaar wil zijn en toegewijd is aan deze groep.” Nadia beaamt dat: “Want je weet niet wat je tegen gaat komen. Ik denk vaak: hoe hebben die vrouwen het tot nu toe gered? We komen echt schrijnende situaties tegen. Veel van hen hebben traumatische ervaringen. Zoals die vrouw die het hartstikke goed deed, zelf vrijwilligerswerk regelde en goed Nederlands leerde. Ineens trok ze zich dan terug. Dit gebeurde een paar keer, voordat ze vertelde dat het verleden kwam opdoemen, juist als hier alles goed ging.”

“Ze moet de ruimte voelen om aan het verwerken van trauma toe te komen.”

Marianne: “Dan is het ook je taak om niet te gaan duwen, maar mee te bewegen met die klant, zodat ze de ruimte voelt om aan het verwerken van het trauma toe te komen. Zodat je het niet erger maakt, maar wel aangesloten blijft en iemand niet laat weggelippen. “Deze mevrouw moest wachten op hulp van de psycholoog,” vult Nadia aan. “Dus gingen Marianne en ik met haar in gesprek, tijdens wandelingen bijvoorbeeld. Dat is nodig in die situatie, dus doe je dat.”

Geen tijd verliezen
Nadia: “Je moet durven buiten de geijkte paden te gaan. Dit klantmanagerschap vraagt om écht te kijken naar wat iemand nodig heeft. En dat dan ook te organiseren. Dus niet direct doorverwijzen, maar echt iets samen gaan doen.” Marianne: “Je doet ook dingen waar je voor naar het wijkteam zou kunnen verwijzen. Maar als dat wijkteam spreekuren heeft op momenten dat je klant niet kan, dan doe je het maar zelf: aanvraag voedselbank, formulieren invullen, noem maar op. Soms is het echt effectiever om dat zelf te doen. Om vertrouwen op te bouwen en geen tijd te verliezen.” Nadia: “Je hebt vaak ook weinig tijd, want sommige vrouwen kunnen niet twee weken wachten voor ze naar de Voedselbank kunnen.”

Wil je van deze collega professionals uit eerste hand meer weten over deze aanpak? Neem dan contact op via nereingoud@almere.nl (Nadia) of marianne.akker@randstadrisesmart.nl (Marianne)

Meer informatie vind je ook hier:

https://e-zine-statushouders.samenwerkenvoorwerk.nl/best-practice/

https://www.binnenlandsbestuur.nl/sociaal/vrouwen-met-migratieachtergrond-geholpen-met-pilot-almere