Werken in het ‘lerend stelsel’ van de inburgering. Hoe doe jij dat?

De nieuwe Wet Inburgering heeft een valse start gemaakt, lezen we nu overal. SAM signaleerde vorig jaar al dat over sommige zaken in de uitvoering niet goed is nagedacht. In een lerend stelsel gaan natuurlijk zaken mis. Maar is een lerend stelsel eigenlijk wel werkbaar? Hoe ga je in de uitvoering om met het gegeven dat jij degene bent die de hobbels moet signaleren en aankaarten?

De nieuwe inburgeringswet die ruim een jaar geleden is ingegaan, kent behoorlijk wat problemen in de uitvoering. Gemeenten zien ‘zeker’ knelpunten in de wet, en cijfers van het ministerie van Sociale Zaken ‘lijken erop te duiden dat inburgeringsplichtigen later starten met hun inburgering dan gehoopt’. In het eerste kwartaal van 2023 moet er een uitgebreidere analyse komen over hoe snel nieuwkomers inburgeren.

Werk jij in dit lerende stelsel? Hoe ga je daarmee om? Waar loop jij tegenaan? Deel het via SAM met collega’s in het land. Samen kunnen we laten weten waar de schoen (nog meer) wringt. Mail naar hallo@sam.nl. En bekijk deze video.

Ziel op tafel
Een van de dingen die we vorig jaar van uitvoerend professionals al hoorden is dat het PIP (Plan Inburgering en Participatie) niet binnen tien weken kan worden afgerond. Het is simpelweg niet haalbaar om binnen die tijd mensen goed te leren kennen, dit plan op te stellen en de juiste trajecten in te zetten. “Mensen leggen niet meteen bij een eerste gesprek hun ziel op tafel,” lieten uitvoerders ons weten.

Grote afstand
Een ander probleem is volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) dat statushouders (vluchtelingen die een verblijfstatus hebben gekregen) soms nog in een asielzoekerscentrum (azc) of tijdelijke woning terechtkomen voordat zij in een gemeente worden gehuisvest. ‘Op grote afstand van de gemeente is het een uitdaging’ om voorbereidingen te treffen voor de inburgering.

Taaldocenten
Als de doorstroom van statushouders uit asielzoekerscentra wel op gang komt en zij snel beginnen met de inburgering, vormt het tekort aan taaldocenten mogelijk een ‘kettingreactie’, vrezen de gemeenten. Er is nu al sprake van een ‘groot tekort’. Recent zijn de kwaliteitsborgen voor docenten die Nederlands als tweede taal aanleren versoepeld, maar het is nog niet duidelijk hoeveel soelaas dat biedt.

Valse start
De koepelorganisatie wijst ook op de valse start van de nieuwe inburgeringswet. VNG benadrukt dat ‘de eerste vertraging direct is opgelopen. De gemeenten werden namelijk pas eind maart door DUO van juiste gegevens van inburgeringsplichtigen voorzien’, zegt de koepelorganisatie tegen het ANP. ‘Het proces van het opleggen van de inburgeringsplicht is pas vanaf april gaan lopen en niet op 1 januari.’

Financiële steun
Verder zijn er zorgen over de financiële steun aan statushouders: gemeenten willen meer vrijheid om hier eigen keuzes in te maken die beter aansluiten bij de individuele situatie van de inburgeraars. Die wens geldt ook voor de leefbaarheidstoets, die over het taalniveau van de inburgeraar gaat. Deze toets ‘geeft regelmatig een andere uitslag dan verwacht voor zowel asielstatushouders als gezinsmigranten’.

Lerend stelsel: hoe werk je daarin?
VNG benadrukt wel ‘het doel en de richting’ van de wet te steunen. Het nieuwe stelsel is bovendien een ‘lerend stelsel’, aldus de belangenclub. De komende tijd moet met betrokken partijen worden gekeken waar aanpassingen in het stelsel nodig zijn.

Werk jij in dit lerende stelsel? Hoe ga je daarmee om? Waar loop jij tegenaan? Deel het via SAM met collega’s in het land. Samen kunnen we laten weten waar de schoen (nog meer) wringt. Mail naar hallo@sam.nl

Een aantal leden deelden hun ervaringen al met ons. Bekijk deze video.

Bron: Binnenlands Bestuur