“Vliegende start naar inburgering”

In het stadion van Heerenveen zijn vijftien mensen bezig met een intensieve fysieke training. Het zijn statushouders die nog op een COA-locatie wonen en wachten op woonruimte. Het activatieproject waaraan ze meedoen speelt zich deels af in het voetbalstadion. Het bereidt hen voor op deelname in de samenleving, zo is het idee. Inburgeringsconsulent Celia Maryanan wil van Nicky Corte, casemanager Participatie bij COA, weten hoe voetbalclub, gemeenten en COA in dit project samenwerken aan een ‘vliegende start’ voor deze mensen.

Veel inburgeringsconsulenten herkennen het probleem: hoe kunnen we mensen al tijdens hun verblijf in het azc helpen actief te worden? Hoe kunnen we alvast beginnen met de inburgering? Vooral nu het verblijf vanwege woningtekorten steeds langer wordt. Ook inburgeringsconsulent Celia Maryanan breekt zich hier vaak het hoofd over: “In de ideale wereld heeft iemand na twaalf weken inburgeren een woning. Maar de werkelijkheid is anders en we zoeken steeds naar manieren om mensen al te activeren en mee te laten doen.”

Celia: “Kun je kort uitleggen wat het project inhoudt?”
Nicky: “De intentie van het project met Base to Work is om mensen fysiek in beweging te brengen en dingen te leren over de Nederlandse samenleving. We geven informatie over mobiliteit, gezondheidszorg en culturele dingen. De deelnemers oefenen met die kennis en dat combineren we met sport en bewegen. Zo werken we aan fysieke én mentale weerbaarheid.”

Celia: “Hoe ziet dat er in de praktijk uit?”
Nicky: “Het project loopt vanaf 1 maart 2023 tot de zomervakantie. Het zijn vijftien trainingen van hele dagen. De ochtenden zijn gezamenlijk, dan worden informatieve workshops afgewisseld met sport en bewegen. De middagen zijn voor individuele coaching, uitgevoerd door Base to work, samen met de voetbalclub.

Celia: “Hoe start je zo’n project dan op?”
Nicky: “Als casemanager Participatie bij het COA ben ik, met veertien collega’s verdeeld over het land, óók bezig met de vraag hoe we mensen zo snel mogelijk mee kunnen laten doen in de samenleving. Ik dacht aan een fysieke insteek, omdat bewegen zo goed is voor je mentale gezondheid. Een mooi toeval was dat de voetbalclub al contact met ons had gezocht. Er is niet een vaste formule voor het opstarten van dit soort projecten. Je moet vooral goed om je heen kijken en kansen grijpen.”

“Bewegen is goed voor de mentale gezondheid”

Celia: “Wat is voor de voetbalclub de reden om mee te doen?
Nicky: “Dit is een grote club, waar ook een coördinator Maatschappelijk Ondernemen werkt. Zij zoeken dus ook projecten die extra waarde hebben voor de samenleving. Wij waren samen enthousiast en hebben vervolgens een werkgroepje gevormd met een beleidsmedewerker van de gemeente en een projectleider van Base to work. En we hebben meteen gezegd: we gaan kijken naar wat er al is. We hoeven niet het wiel uit te vinden.

Celia: “Hoe sluit dit aan op het ‘gewone’ inburgeringsprogramma?
Nicky: “Casemanagers van het COA coachen inburgeraars in het programma Voorinburgering, hier op locatie. Zoals jij wel weet. Dit project is eigenlijk een opvolger van dat programma. Het is complementair. Als we vervolgens de overdracht doen naar een gemeente vanuit COA, staat dit project er ook in.

Celia: “Hoe verloopt de samenwerking met de gemeente?”
Nicky: “De gemeente is vooral ondersteunend. Vanuit dit azc gaan mensen naar verschillende gemeentes. Voor één gemeente iets doen is dus lastig. Heerenveen is een provinciale club, dus onze doelgroep bestaat uit mensen met een verblijfsvergunning die gekoppeld gaan worden aan Gemeente Heerenveen of direct aangrenzende gemeente. Zo hebben we geselecteerd. We weten vanuit de database wie aan welke gemeente gekoppeld wordt. Diegenen nodigen we persoonlijk uit. Dit kan dus doorgaan, ook al stroom je tussentijds uit uit het azc.”

Celia: “En… werkt het ?”
Nicky: “Ja! En ook de gemeenten zien dat het werkt. Mensen die tijdens hun verblijf op het azc actief waren – dus programma’s volgen, vrijwilligerswerk doen of betaald werk zelfs – blijven daarna ook actief.”

Celia: “Hoe zit het met de kosten?”
Nicky: “Bij deze spreek ik nog maar eens mijn grote dank uit aan het Kansfonds. Zij hebben dit alles financieel mogelijk gemaakt. En er loopt nu een aanvraag via de Eredivisie. In het kader van het maatschappelijk project ‘Voetbal geeft prijs’ hebben we dit project ingediend om financiering te winnen. Dan kunnen we weer even door.”

“Geef nieuwkomers het gevoel dat ze welkom zijn.”

Celia: “Heb je nog advies voor gemeenten?”
Nicky: “Waar het om gaat is dat we mensen een welkom gevoel geven. Dat je als gemeente nog niet echt iets kunt bieden, dat zij zo. Maar geef nieuwkomers het gevoel dat ze welkom zijn: ‘Leuk dat je er bent. We weten dat je nog bij coa verblijft, en dat dat niet ideaal is, maar we doen ons best.’ Organiseer bijvoorbeeld een stadswandeling, zo klein kan het zijn. Als het nog een paar maanden duurt, nodig mensen elke vier weken een dagje uit. Zodat ze feeling krijgen met de plek waar ze gaan wonen.

“We zien zoveel mensen wanhopig worden omdat er niks gecommuniceerd wordt. Als het nog lang duurt, laat dan weten dat het nog lang duurt, maar dan is er in elk geval contact. En natuurlijk wil je dat alles klopt, alleen kan niet alles altijd precies zoals het hoort.”