“Jij maakt het verschil”

Een paar maanden geleden kreeg ik het bericht dat iemand ruim 2100 euro aan transitievergoeding had gekregen. Dit was niet gemeld. Het ging om een alleenstaande moeder met twee kinderen. Ik nodigde haar uit voor een gesprek.

Ze kwam de spreekkamer in en was duidelijk gefrustreerd. Ze meldde direct dat het geld al op was. Op mijn vraag waar het geld vandaan kwam en wat ze er vervolgens mee had gedaan, vertelde dat ze er schulden mee had afgelost, maar ze had ook nieuwe kleren, stofzuiger en gordijnen gekocht. Ze had hier ook bewijsstukken van meegenomen.

En ze had leuke dingen gedaan met de kinderen, waaronder een uitstapje naar de Efteling. Of dat allemaal nu echt niet mocht? Ze zei dat ze altijd eerlijk was geweest en dat ze daar alleen maar voor gestraft werd.

Ze had melding moeten maken van dit bedrag zodat wij hadden kunnen beoordelen of het invloed heeft op het recht op bijstand. Een transitievergoeding die niet voor outplacement of omscholing wordt gebruikt wordt als inkomen gezien. Maar ik wilde vooral begrijpen waar haar boosheid vandaan kwam. Ik vroeg haar te vertellen wat er precies gebeurd was.

Ze had enkele jaren geleden een bedrijfsongeval gehad. Vanaf die tijd was alles misgegaan: een echtscheiding, kinderen tijdelijk uit huis. Ze had steeds geld moeten teruggeven. Ze kreeg na een bezwaar alsnog een ziektewetuitkering en het UWV had dat rechtstreeks aan haar uitbetaald. Van ons kreeg ze daarom een terugvordering. Ze had alles steeds netjes doorgegeven, moest overal door de molen en hield er niets aan over. Nu had haar werkgever een kleine schadevergoeding overgemaakt omdat op advies van de advocaat het dienstverband “slapend” was gehouden en dat was nu afgerond. Met dat geld had ze schulden afgelost, maar ook wat dingen gedaan die anders nooit konden. Ze voelde zich in de steek gelaten, door het UWV, door Wmo-consulenten, door ons, door iedereen.

Ze was oprecht en eerlijk. Ze schaamde zich en was boos over haar afhankelijkheid. Ze had liever ook geen bijstand nodig. Natuurlijk zijn er mensen die bewust frauderen of inkomsten verzwijgen en daar moet je tegen optreden. Maar nu… ik snapte haar. Ik heb haar ook gezegd dat ik haar situatie begreep. En dat ik op grond van haar persoonlijke omstandigheden vond dat ze het geld goed besteed had.

Een week later kreeg ik een mail van haar: ‘hoi Rob, nogmaals bedankt, ik voelde me gehoord en gezien, dit maakt het verschil, jij maakt het verschil.’ Toen wist ik dat de beslissing om echt te luisteren de goede was geweest. Helemaal toen ik hoorde dat ze contact met team Schuldhulpverlening had gezocht. Tot voor ons gesprek had ze elk contact met hen afgehouden.

Het is een professionele inschatting geweest waar ik nog steeds achter sta. Vooral omdat ik haar vertrouwen in ‘de overheid’ heb teruggewonnen. Dit is voor mij de menselijke maat en juist het mooie van ons beroep.

Rob Schrijen

Rob is bestuurslid bij SAM en werkzaam als consulent inkomensvoorzieningen bij Gemeente Meierijstad.