“Wij helpen jongeren hun eigen pad uitstippelen”

Willeke van de Belt is doorstroomcoach bij Gemeente Leeuwarden. “Doorstroomcoach? Wat doet zo iemand?” dachten we bij SAM. Zo gezegd, zo gevraagd. Aan Willeke. En ze legde het graag uit. “Wij willen jongeren in beeld houden.”

Willeke van de Belt begeleidt jongeren die voortijdig schoolverlater zijn, die geen startkwalificatie hebben dus. Nu zijn dat nog jongeren tussen 18 en 23 jaar, maar er komt een wetsvoorstel aan waarin die leeftijd verhoogd wordt naar 27 jaar. Terecht, vindt Willeke. “Want je wil die jongeren toch in beeld houden: wat doe je, wat wil je, wie heb je daarvoor nodig? Korte trajecten doen we zelf. Dan zoeken we uit waar de hulpvraag precies ligt: ligt er misschien een zorgvraag onder? Dan gaan we in gesprek met de betrokken gemeente en kijken we samen wat nodig is: een jobcoach? Wmo?”

Niet oordelen
“Soms moet je op de fiets naar een jongere toe, omdat je geen contact met ze krijgt. Dat doen we altijd met zijn tweeën. Want je weet niet wat de situatie is,” vertelt Willeke. Dat vindt ze ook het leukste aan haar werk: op pad gaan. “Het onvoorspelbare daarvan. Bij ons is sowieso geen dag hetzelfde.” Wat ze belangrijk vindt in haar werk: niet oordelen. “Deze jongeren horen nog op school, maar ze komen niet. Dus wil ik weten wat er aan de hand is. Wat maakt dat het niet lukt?”

Eigen pad
“Soms zijn ze er gewoon even klaar mee. Dan zegt een jongere: ‘Ik ga nu werken en dan wil ik drie maanden op reis.’ Ook dat is een mooi doel waar je jezelf in ontwikkelt. Je moet echt aansluiten bij de wens van de jongere. Want toen je zelf jong was, wilde je ook niet dat iemand zei wat je moest doen. We laten jongeren hier hun eigen pad uitstippelen en dat vind ik ook heel belangrijk. Als het maar gericht is op zelfontwikkeling. Dat we dat hier kunnen en mogen, dat is een groot goed.”

In de praktijk
Dat het loont om jongeren te blijven begeleiden, ook als ze al werk hebben, dat ondervond Willeke bij een 22-jarige cliënt die aan het werk was in een fabriek. “Ik had geen signalen dat er iets niet goed ging, maar ik belde hem op met de vraag of het werk hem beviel. ‘Op zich wel,’ antwoordde hij. Maar op mijn vraag of hij dit wilde blijven doen, zei hij: ‘Nee, ik wil kraanmachinist worden. Maar naar school gaan lukt me echt niet.’ Toen heb ik een route voor hem uitgestippeld via de accountmanager (contactpersoon voor bedrijven bij de gemeente red.). Zij heeft haar netwerk ingezet. Nu hebben we een plek voor hem gevonden als beginnend kraanmachinist en gaat hij binnen dat bedrijf certificaten halen.”

Eerst nog zitten
Een ander voorbeeld is een jongere die aangaf toch terug naar school te willen. Toen heeft Willeke een gesprek geregeld met het ROC en nu rondt die jongere binnen een maand zijn mbo-opleiding af. Maar soms is het lastiger. Willeke: “Ik sprak een jongere waar van alles speelde, onder andere een flinke schuldenlast. En toen zei hij: ‘Ik moet eigenlijk eerst nog zitten.’ Er bleek nog een gevangenisstraf van twaalf dagen open te staan. Toen zei ik: ‘Oh, doe dat dan eerst!’ Hij heeft niet nodig dat ik dan oordeel, maar iemand die helpt om weer met een schone lei de schouders eronder te zetten.”

Netwerk
De functie van doorstroomcoach heette voorheen RMC-trajectbegeleider (RMC = regionaal meld- en coördinatiepunt). De doorstroomcoach voert verzuimgesprekken met jongeren van 18 jaar en ouder. Zij vallen niet meer onder de leerplichtwet, maar de begeleiding is er wel op gericht op uitval te voorkomen. Bij deze jongeren kunnen allerlei problemen spelen, dus heb je als doorstroomcoach een goed netwerk nodig om de juiste ondersteuning in te schakelen. Willeke: “Ik ben ambulant jongerenbegeleider geweest en in mijn functie als werkconsulent had ik een focus op 18- tot 27-jarigen. Dus nu leg ik gemakkelijk lijntjes naar de GGZ, Wmo of gemeente.“

“Ik werk fijn samen met de gemeenten Harlingen en Waadhoeke en heb in de actiegroep van Hoofdzaak Werk gezeten. Dus ik bel met veel mensen: ‘Kun je me helpen?’ En zo niet, wie dan wel?’ Zo wordt je netwerk steeds groter. En daar wordt onze ondersteuning beter van.”

Foto: Willeke (r) met collega