Wat gebeurt er als de praktijk de wetenschap bevraagt?

Wat gebeurt er als vijf uitvoerende professionals in het sociaal domein in gesprek gaan met een wetenschapper over zijn onderzoek naar hun praktijk? En wat gebeurt er als we de gebruikelijke rollen eens omdraaien en de praktijk de wetenschap bevraagt? Dat ontdekt SAM in een nieuw experiment: online Vraagtafels. 

Met deze online Vraagtafels geeft SAM antwoord op een oproep van ZonMW om naar manieren te zoeken om wetenschap en praktijk dichter bij elkaar te brengen. Margarethe Hilhorst is namens SAM projectleider van de Vraagtafels: “We hebben heel letterlijk aan deze oproep gehoor gegeven en wetenschappers en professionals bij elkaar aan tafel gezet. Bij elke Vraagtafel staat een onderzoek naar een actueel thema centraal. ” Nu, begin 2022, lopen er twee Vraagtafels: over een onderzoek van Joep Binkhorst naar integrale samenwerking, in samenwerking met Movisie, en eentje van Ard van Oosten over een onderzoek naar psychische kwetsbaarheid, in samenwerking met het Kenniscentrum inclusieve en sociale werkgelegenheid.

Inzicht

En, werkt het? “Jazeker,” vertelt Hilhorst. “De uitvoerende professionals krijgen inzicht in resultaten van wetenschappelijk onderzoek die zij concreet kunnen toepassen in hun dagelijkse werk. En de wetenschappers hebben voor hun onderzoek beter beeld van de behoeften uit de praktijk.” Tijdens de vraagtafels gaan de deelnemers achtereenvolgens in gesprek over de inhoud van het onderzoek, de aansluiting bij de praktijk en de onderzoeksmethode.

Op de stoel van de onderzoeker

‘Stel nou dat jij op mijn stoel zou zitten, hoe zou jij dan onderzoek doen naar de praktijk in het sociaal domein?’ Het is 29 november en de derde sessie van de Vraagtafel over integrale samenwerking gaat van start. Vandaag praten vijf uitvoerend professionals en wetenschapper Joep Binkhorst over de methode van zijn onderzoek. De professionals bevragen elkaar en Binkhorst vanuit hun eigen ervaring: zijn er ook ervaringsdeskundigen betrokken? Hóe heeft Binkhorst dat gedaan en waar liep hij tegenaan? Tijdens het gesprek leren de professionals en de wetenschapper meer over elkaars wereld. Binkhorst: “In elk onderzoek zitten blinde vlekken. Die maak je met deze methode zichtbaar. Heel waardevol.”

Praktijk biedt perspectieven

De vijf professionals werken bij verschillende gemeenten en hebben wisselende achtergronden. Dat zorgt voor heel diverse perspectieven van waaruit naar de methode van dit onderzoek gekeken wordt. Sharron Chitaroe, jongerenconsulent bij het Jongerenloket, doet suggesties vanuit haar praktijkervaring. Bijvoorbeeld om minder spraakzame ervaringsdeskundigen via klantmanagers uit te nodigen voor informele tafels: “Uiteindelijk doen we het allemaal voor de inwoner. Vertrouwen is heel belangrijk om ervoor te zorgen dat zij zich veilig voelen om hun ervaringen te delen. Mensen stellen zich sneller open als ze je kennen.”

Haken en ogen bij praktisch toepassen

Een ander gespreksonderwerp aan deze Vraagtafel is de toepasbaarheid van onderzoek naar de praktijk van het gemeentelijk sociaal domein. Wanneer kunnen de professionals er iets mee? Willen ze dit ook inzetten voor persoonlijke ontwikkeling en krijgen ze daar wel de ruimte voor? Meer dan Binkhorst had verwacht blijkt verandering in beleid of wet- en regelgeving een belangrijke motivator voor veel professionals. De meesten geven echter aan tegen systemische en organisatorische drempels aan te lopen om de resultaten van het onderzoek zelf te kunnen toepassen.

Wat verder opvalt: aan beide Vraagtafels benadrukken de professionals het belang van het inwonersperspectief: zijn inwoners wel bij dit onderzoek betrokken? Ook leven er vragen over de manier waarop onderzoek gedeeld wordt met de praktijk. Om hier dieper in te duiken staat een volgende vraagtafel op de planning.

Waarde van uitwisseling

Het experiment met de vraagtafels loopt door in 2022. Deze twee Vraagtafels worden nog uitgebreid geëvalueerd en Hilhorst geeft aan dat SAM deze methode gaat omarmen om inhoudelijk thema’s uit te diepen met wetenschappers en praktijkprofessionals: “De waarde van deze uitwisseling tussen wetenschap en praktijk is nu al hartstikke duidelijk.”