“Een brug slaan tussen GGZ en het werkdomein”

Schermafbeelding 2022-09-27 om 17.13.28.png

27 september

Is jouw organisatie al aangesloten bij Hoofdzaak}Werk? We horen bij SAM dat dit programma een belangrijke steun in de rug is voor Wmo- en werkconsulenten. Het richt zich op het verkrijgen of behouden van betaald werk voor mensen met een psychische aandoening. We vroegen de projectcoördinator en twee ‘Champions League’-spelers – ja, zo heet dat echt - hoe het werkt. Dit is het eerste deel. Binnenkort kijken we binnen bij twee andere arbeidsmarktregio’s.

Over de urgentie van dit project wil Cris Bergmans, projectcoördinator Hoofdzaak}Werk bij Divosa, ons graag bijpraten: “Dan begin ik met de cijfers, want die spreken voor zich: dertig procent van de mensen met een uitkering heeft psychische klachten. En van de andere kant bekeken: zestig procent van de GGZ-kosten worden gemaakt met mensen met een uitkering. Maar wat ik nog belangrijker vind: uit onderzoek blijkt dat mensen met psychische klachten wel willen werken, maar niet aan het werk komen. Terwijl werk juist herstelbevorderend is.”

Koudwatervrees
Volgens Cris voelen werkgevers nog vaak aarzeling om mensen met een psychische kwetsbaarheid in dienst te nemen. “Die koudwatervrees, daar moeten we ze vanaf helpen. Dertig procent neemt zelfs iemand niet aan die hersteld is van een psychische aandoening.” Gelukkig zijn er ook veel goede voorbeelden, werkgevers die wél willen. Ik benadruk ook altijd dat iedereen in zijn eigen omgeving wel iemand kent met een psychische aandoening. En het kan ook iedereen overkomen. Een op de vijf mensen krijgt te maken met psychische klachten. Als je je daarvan bewust bent, realiseer je je dat er iets moet gebeuren voor al die mensen die daardoor langs de kant staan.”

Extra geld
Hoofdzaak}Werk is begonnen in 2017, als impulsregeling om samenwerking tussen GGZ, UWV en gemeente te bevorderen. Inmiddels hebben Divosa, het Ministerie van SZW, UWV, en GGZ zich aan het programma gecommitteerd en wordt het in bijna alle arbeidsmarktregio’s uitgerold.

Je kunt je als arbeidsmarktregio in 2022 nog aansluiten in een van deze twee categorieën: Champions League en Eredivisie. Dan beloof je om respectievelijk 100 of 25 mensen met een psychische kwetsbaarheid aan het werk te helpen. Met de extra middelen die daarbij horen, kunnen diverse re-integratie-methodieken voor mensen met een psychische kwetsbaarheid worden ingezet, waaronder Individuele Plaatsing en Steun (IPS), jobcoaching en Werk als beste zorg.

Zo doen ze het in… Rivierenland
Linda Lam is IPS-trajectbegeleider bij Werkzaak Rivierenland en projectcoördinator van het regionale project ‘Sterk door Werk’. Regio Rivierenland heeft zich gecommitteerd aan de Champions League van Hoofdzaak}Werk. “Wij gaan voor die 100 trajecten per jaar. Een mooi streven. De uitdaging is vooral dat het een nieuwe dienst is in deze arbeidsmarktregio en we dus zowel aan de GGZ-kant als aan de Werkzaak-kant professionals hierover moeten informeren. Inmiddels lopen werkcoaches gelukkig steeds vaker binnen om te sparren over of iemand voldoet aan de IPS-criteria.”

“Ik geloof dat wij in regio Rivierenland wel vernieuwend zijn. Twee werkcoaches hier – waaronder ikzelf - zijn opgeleid tot IPS-trajectbegeleider en zijn ook werkzaam bij Iriszorg. Dat is best bijzonder. We zitten hier nu echt samen met de IPS-trajectbegeleiders van de GGZ. Wij leren over de GGZ-kant en zij leren de arbeidsmarkt en het werkdomein kennen. We zitten nu met GGZ-collega’s in een vakteam en kunnen ook in het systeem van Iriszorg, waar ook de behandelaren in werken. Op deze manier versterken we elkaar echt. Vanuit het project Sterk door Werk zitten we ook maandelijks als IPS-team, met UWV, Werkzaak Rivierenland en de diverse IPS trajectbegeleiders van Reinier van Arkel, RIBW, Pluryn en Iriszorg.”

“De voordelen merkten we al meteen. Bijvoorbeeld als GGZ-instellingen éérst willen behandelen. Dan zitten wij er nu vrijwel letterlijk bovenop en zien we na overleg dat die cliënt wél al eerder met werken kan beginnen. Aan de andere kant zien we hier hoe de cliënt echt de baas is. Ik heb de tijd en de rust om mensen te leren kennen, vertrouwen te krijgen, geen oordeel hebben en er echt voor hen te zijn.”

Zo doen ze het in… Groot-Amsterdam
Theresia Buijs is projectleider Hoofdzaak}Werk in de arbeidsmarktregio Groot Amsterdam. “We werken in Groot Amsterdam al jaren samen met onze ggz-partners, het project Hoofdzaak}Werk zorgt voor versterking en vernieuwing van deze samenwerking. Wij doen dus mee in de Champions League, op weg naar 100 trajecten per jaar. Wat zeker moet lukken, omdat een aantal gemeenten al IPS-trajecten inkopen. Het begint met beseffen: als mensen aangeven mentale klachten te hebben, dat je dan júist in kunt zetten op werk. Het hoeft geen signaal te zijn om iemand met rust te laten of te ontheffen. Werk kan herstel bevorderen.”

“Belangrijk is ook om op de hoogte te zijn van wat er mogelijk is. IPS is een van de meer geavanceerde methodieken omdat daar behandeling en re-integratie geïntegreerd zijn. Er zijn echter meer instrumenten, juist voor de veel grotere CMD-doelgroep (common mental disorder red.). Gemeente Amsterdam heeft bijvoorbeeld een afdeling Sociaal Werk, hier zitten de professionals die de regelingen uitvoeren zoals jobcoaching, de praktijkroute en Beschut Werk. En bij gemeente Aalsmeer/Amstelveen wordt gekeken of er een klantmanager kan worden ingezet voor specifiek deze doelgroep en de samenwerking met de ggz en andere samenwerkingspartners. Dat werkt heel goed, omdat er voor iedere burger naar passend aanbod gezocht kan worden. We werken hard aan de ketensamenwerking waarbij de professionals van de ggz de juiste routes naar alle gemeenten in de regio weten te vinden en vice versa. Volop gebruik makend van elkaars kennis en expertise.”

“En dan is er nog de nazorg, Want vaak is er vanuit de klant behoefte aan een blijvend contact om op terug te kunnen vallen. Ter voorbeeld heb ik een monitor gebouwd van IPS-trajecten en wat we daarnaast nog inzetten aan instrumenten. Dit maakt inzichtelijk waar klanten gebruik van maken en maakt het gesprek over inzet van passende ondersteuning een stuk gemakkelijker. We zien bijvoorbeeld dat mensen vaak gebruik maken van Wmo-regelingen om duurzaam aan het werk te kunnen zijn. Ook de Banenafspraak en Beschut Werk wordt veel gebruikt. Zo kan de klant, gebruik makend van de regelingen, onderdeel zijn van de arbeidsmarkt.”